Mezuak

Data honetako argitalpenak ikusgai: iraila, 2021

Festa

Irudia
  FESTA Izenburua: Festa Idazlea: Jasone Osoro Argitaletxea: Elkar Argitalpen data: 2021 Sofia izena duen neska gazte eta dibertigarri baten bizitzan gertatutako nahi gabeko aldaketa kontatzen da.  Udari hasiera emateko Elortza anaiek festa bat egitea adostuko dute.  Bertara gonbidatuta egongo dira Sofia eta bere lagun mina den Andrea.  Bertan gazte, alkohol, musika,... eta beste hainbat festetan aurki daitzekeen gauzez  inguratuta egongo dira bi neska gazteak. Ondorioz, giro horretan murgilduko dira Baina erabaki horrek ez du ezer onik ekarriko. Izan ere, Sofiak nahi gabeko haurdunaldi bati egin beharko dio aurre.  Zer egingo du Sofiak nahi gabeko haurdunaldiarekin eta bere bizitzan gertatutako aldaketa konpontzeko? IRITZIA Azkar irakur daitekeen liburu erotiko bat da Festa ; horrez gain, oso dibertigarria eta emozio beterikoz liburu bat ere bada. Kapituluak, oro har,  laburrak eta entretenigarriak dira. Guztia protagonisten baitan gertatzen da, protagonistek bere ikuspuntutik azaltze

Eskularru beltzak; ikasbidaia

Irudia
  Izenburua: Eskularru beltzak; Ikasbidaia Idazlea: Jasone Osoro Argitaletxea: Elkar Argitalpen data: 2018 Oraingo honetan gure Eskularru Beltzak taldea eta baita Sua taldea ikasbidaia antolatzen daude. Arraroa dirudien arren, bi taldeak elkar lanean ari dira bidaia hori izugarria izateko, nahiz eta bakoitzaren bizitzak hankaz gora izan. Beyonce urduri dago telesailaren grabaketekin, Karrek nahikoa dauka bere berri txarrarekin eta etxeko egoera berrira ohitzen; Beire, berriz, Lete eta Babaren sekretua jakinda, haserre sentitzen da. Lindak, ordea, azken aldian nahi izan ez duen protagonismoa kudeatzen ikasi behar du.  Ikasbidaia hau Maltara egingo dute. Bertan bakoitza bere sentimenduak alde batera uzten saiatuko da, jende berria ezagutuko dute, Beire maitemindu egingo da, baita Baba ere… Zer gertatuko da Sua taldearekin hasarre jarraitzen badute?  Ikasgelako kideak bidaiatik etxera itzultzean ezuzteko bat gertatuko da, zer izango ote da ezuzteko hori? Iritzia: Aurreko bi liburuak bez

Jende Likidoa

Irudia
  Jende Likidoa Idazlea: Nerea Arrien Azaleko irudia: Judit Arrien Argitaletxea: Erein  Argitaratze data: 2021eko martxoa Liburu honek uraren zikloari buruz hitz egiten du, bizitzaren zikloari erreferentzia eginez. Bertan, itsas mitologiatik urrun dabiltzan mota askotako pertsonak ezagutu ditzakezu, horien artean: Mai Elkano, Gari Drake, idazlea, Diane etab. Bakoitza, uraren zikloko zati batean bizi da, adibidez: lurrunketa, kondentsazioa, izoztea, urtzea,... eta bere bizitzaren egoera, amodio istorioa edota bizipenak kontatzen ditu, lehenengo pertsonan. Baina,  dena, itsasoarekin, uraren zikloarekin,... zerikusia daukan metaforak erabiliz. Zein izango da bakoitzaren historioa? Egia ote da uraren zikloa bizitzaren zikloaren antzerakoa dela?  Iritzia:  Liburu hau asko gustatu zait, izan ere, bizitzaren beste ikuspuntu bat erakusten du, eta metaforak liburuari bizitza asko ematen diote. Istorioak oso interesgarriak eta politak iruditu zaizkit, eta gainera, oso errealistak.  Bestalde

Egun beltzetan, jolas beltzak

Irudia
Egilea : Fernando Morillo Izenburua : Egun beltzetan, jolas beltzak Argitaletxea : Erein Argitalpen data : 2008 Azala : Juan Luis Landa                     Liburu honetako protagonista Beltza deitzen da; honek, bere lagun taldeak eta berak txikitan bizitzen zituzten gudak dakartza gogora.      Ezerekin hasi baino lehenago, narratzaileak (Beltzak) kapitulu bakoitzean pertsonaia desberdin bat deskribatzen du beraien azalean jartzen saiatzeko.      Horrez gain, liburu guztian zehar gure protagonistak bizitzaren zentzua aurkitu nahi du eta horrekin batera bere burua hobeto ezagutu. Lagunen artean gatazkak egongo dira, gehien bat amodio kontuekin...      Protagonistak Marta izeneko adiskide bat gustuko du eta hau Marta bereganatzen saiatzen den bitartean, Dani izeneko beste lagun bat hauen bien artean sartu eta oztopo ugari jarriko ditu; Beltza izugarri haserraraziz. Konponduko al dira? Nor aukeratuko du Martak? Protagonistak bere burua hobeto ezagutuko du?      Ikaragarri gustatu zait lib

Jara: Bikiak eta bikoteak

Irudia
Egilea: Jasone Osoro Izenburua: Jara: Bikiak eta bikoteak Argitaletxea: Begiko Lehen argitaldia: 2018         Jarak bere txikitako maiteari, Urkori, musu bat ematea lortzen du, aldiz, Jara erabat nahastuta dago. Ez daki Urkorekiko zer sentitzen duen. Horrez gain bi anai-arreba berri iritsiko dira herrira, Xabat eta Nora, honek gehiago nahastuko ditu gauzak, Xabat lagun bat baino gehiago izango dela konturatuko da. Nor aukeratuko du Jarak? Urko edo Xabat?           Jara eta Ihintza, bere lagun mina, maitasunaren kontuetan adituak izango dira, aldiz, maitasunaren kontu hauek beraien artean tentsio apur bat sorraraziko du. Horrez gain, gurasoek Jarari berri txar bat emango diote, berri honek Jararen bizitza osoa aldatuko du. Jara, ordea, ez da berri txarrak edukiko dituen bakarra, Ihintzak ere berri txar bat edukiko baitu bere osasunarekin zerikusia edukiko duena. Zein izango ote dira Ihintzaren eta Jararen berriak? Nola bukatuko dute maitasunaren kontuekin? Zer gertatuko da Urko eta

Amaren eskuak

Irudia
AMAREN ESKUAK      Kaixo guztioi! Orain arte bezala, uda guztietan euskarazko liburu bat irakurtzen ibili gara, eta horren inguruko ohar kritikoa egin. Oraingoan ere egin dugu lan hori DBH-4ko ikasleok...  Beraz, hemen uzten dizuet nik udan irakurritako "amaren eskuak" liburuaren inguruko laburpentxo bat:  Idazlea : Karmele Jaio  Izenburua : Amaren eskuak  Argitaletxea : Elkar Ilustratzailea : Borja Goitia  Argitalpen data : Lehen argitaraldia 2006ko otsailean eta azkena, 2014ko azaroan.     Izenburuak dioen bezala, ama (Luisa) da liburuko protagonista.  Burua galduko du egun batetik bestera eta egoera hau, ez da bat ere erraza izango bere alaba Nerentzat; egunero joan beharko baita ospitalera, lan egiten duen erradakzioan arazoak izango ditu, bere bikote Lewisekiko harremanak ez dira une onenean egongo (bere lehengo bikote Karlosen inguruan ez du ezer jakingo Lewisek eta hau, herrira bueltatuko da Nerearekin hitz egiteko asmoz)… Beraz, izeko Doloresi deituko dio guztia konp

Zinematika dantzaria

Irudia
Kaixo Guztioi! Ni Maddi naiz, DBH4-ko ikasle bat. Gaur klasean gure Fisika eta kimikako irakasle Amaiak, gure gaia zinematika izango dela esan digu. Horregatik, gaian murgiltzea erabaki dut, eta niri gehien gustatzen zaidanarekin zerikusia duela ikusterakoan, topatutakoa blogean argitaratzea pentsatu dut. Lehenengo ikusi dutena, energia zinematikoaren definizioa izan da (Zinematika fisikaren adar bat da, zeinak objektuen higidura deskribatzen eta aztertzen baitu, higidura hori sorrarazi duten kausak kontuan izan gabe),  eta hau irakurtzerakoan zera pentsatu nuen: ez al du zinematikak gorputz baten mugimendua aztertzen? Orduan konturatu nintzen dantzak eta zinematikak zerikusi handia dutela. Izan ere dantzan mugimenduak, etengabe arindu eta bizkortzen dira: 

SOINUA BAINO 8 BIDER ARINAGO

Irudia
SOINUA BAINO 8 BIDER ARINAGO Autoen abiadauraz hitz egiten hari garenean, gutxi gora behera 150km/h abiadura, asko jota 200-250km/h abiadurak etortzen zaizkigu burura. Duela urte gutxi batzuk "Bugatti Chiron Super Sport 300+" autoak 490km/h abiadurara heldu zen. Baina Aire-Indar Iparramerikarrak 10.000 km/h abiadura gainditzen duen Kohete irristakorra asmatu dute. Kohete hau giza begirako ikus ezina da, abiadura dela eta, Azken batean soinua baino zortzi bider azkarrago mugitzen da. Ibilgailu hau igarotzean ikus dezakegun gauza bakarra argia da, honek argi kantitate handia isurtzen baitu. Kohetea mugiarazi zuten azken aldian 10.620km/h abiadurara iritsi zen.

Juanen eguna

Irudia
 Zinematika, edo higidura, egunerokoan uste duguna baino gehiagotan ageri da; egia esan, egiten dugun guztian, zinematika dago. Esan dezagun, Juan, goizean itxartu egin dela, gosaldu, eta aireportura joan da hainiketan, berdandu doa eta. Gero, aireportuan, hegazkin bat hartu, eta beste herrialde batera bidaiatu du. Juanen egun honetan, milaka aldiz ageri izan da higidura, baina, hiru atal hauetan bereizi daiteke: Gosaltzerakoan; mugimenduak egin ditu eskuekin gosaria prestatzenko, eta gero, jateko (hozkailura joateko, esnea hartzeko, jateko). Gero, hainiketan joan da, hau da, desplazatu egin da. Eta bukatzeko, hegazkinean zioala. Hau dena egiteko, zientziako hainbat magnitude erabili ditu, baina gu, azelerazioa eta abiaduran fijatuko gara, izan ere, hauek dira higiduraren atalak.  Abiadura , bere gorputza edo beste gorbutz batzuk mugiarazi edo dezplazatu dituen eremua eta denboraren arteko erlazioari deritzo, eta azelerazioa , abiadura honen aldaketak eta denboraren arteko erlazi

Autopistetako radarrak

Irudia
Guztiok dakigunez, gaur egun hainbat ibilgailu desberdin erabiltzen ditugu leku batetik bestera joateko. Tresna oso eraginkor hauek, faktore desberdin askori esker abiadura jakin bat hartzen dute. Zinematika fisikaren adar bat da, beste hainbaten artean abiadura eta higidura lantzen duena. Argi dago, autopistetako radarrak honekin lotura zuzena dutela beraz... zer dira radarrak? zertarako balio dute? RADARRAK Errepideetan baimendutako abiadura baina arinago baldin bazoaz, makina hauek sumatu egiten dute eta inor konturatu barik argazki bat atera; bertan, matrikula zenbakia, data, abiadura zehatza... egonez. Irudi honi esker, izunak jartzea posible egiten da. Hona hemen radarren inguruko informazio baliagarri ugari (Nola aurkitu ditzakeen, motak...) :  Informazio iturriak: https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/automobil-radarra-errepide-zaindari/ 

Zinematika

Irudia
Zinematika da gorputzen higitzean egiten duen ibilbideak deskribatzen du batez ere, eta, horretarako, bi magnitude fisikoz baliatzen da, azelerazioaz eta abiaduraz, bi magnitude horiek deskribatzen dute objektu baten kokagunea nola aldatzen den denboraren arabera.

Ba al dakizu zein den hegazkinik arinena?

Irudia
Zinematikari buruz hitz egiterakoan hegazkinekin lotura egin dezakegu, izan ere bi gauzek abidura dutelako lotura. Urte hauetan hegazkinak asko erabiltzen ditugu gure egunerokotasunean bidaietarako gehien bat eta batzuetan hegazkinez bidaiak egitea aspergarria egiten zaigu, baina ez dakizuela zein den 2021 eko hegazkinik arinena?  Mundu honetan hainbat hegazkin mota daude baina arinena x-plane hegazkina da, hegazkin honek 16 kilometroko altuerara egiten du hegan eta 1500 kilometro orduko egin al ditu. Gaur egun Estatu Batuetakoak pentsatzen ari dira, hegazkin arin bat egitea, beraien helburua da munduko edozein lekutara joatea bakarrik 4 ordu pasatuta, hegazkin hori hegazkin supersoniko bat izango litzateke eta martzan ipini egingo zuten 2026-rako.

Azelerazioa zinematekaren barnetik

Irudia
AZELERAZIOA ZINEMATEKAREN BARNETIK Zinematika fisikaren adar bat dela argi eta garbi dago, baina honen barne azelerazio ere dago, hau, magnitude bat da, abiadura-aldaketaren eta denboraren arteko zatiduraren bidez zehazten dena.  Azelerazioa bizitzako edo gure egunerokotasunean egiten ditugun hainbat jardueratan ikus ditzakegu, kotxeetan, trafiko seinaleetan, errepidean zehazki, hainbat kiroletan, etab. Hona hemen adibide batzuk eta horietako adibide bat telebistan agertzen da astero eta azelerazioa erabiltzen da: azelerazioa moto gp

Zinematika eta eskalada; lotura zuzena!

Irudia
Abiadura, desplazamendua, distantzia, grafikoak... Zeren inguruan hitz egiten ari gara?     Zinematika da hasieran aipatutako galderaren erantzuna, baina ba al dakizue zer kasutan azaltzen den kontzeptu hau? Bada, ibiltzerako orduan, CD bat erreproduzitzerako orduan, saskibaloiko pilota bat jaurtitzen dugunean, planetan eguzkiaren inguruan orbitatzean... Beraz, grabitateak ere adibidez, zerikusi handia du gai honekin.     Hau aipatuta, adibide ezin hobea da eskaladako abiadura (speed) modalitatea. 15 metroko pareta baten inguruan ari gara hitz egiten, non bi bide berdin dauden eta azkarren igotzen denak irabazten du. Horretarako, oso garrantzitsua da koordinazio asko izatea paretan ahalik eta azkarren mugitu ahal izateko eta puntu batetik bestera segundu gutxitan desplazatu ahal izateko.    Hobeto uler dezazuen, hemen uzten dizkizuet adibide pare bat:  Bideoa

Zinematika, zer da?

Irudia
 Zinematika fisikaren atal askotariko beste atal bat da, horrez gain, gorputzek higitzean egiten duten ibilbidea deskribatzen du. Guzti hau egiteko bi magnitude fisiko erabiltzen ditu, azelerazioa eta abiadura .  Formula 1 ean, zinematika lasterketa osoan ikus daiteke, adibidez azelerazioan, parte hartzen du, izan ere, kotxe horiek aurrera joateko lehenik eta behin azelerazio bat sortzen dute, eta ondoren abiadura desberdinetara heldu daitezke. Askotan, kolpeak daudenean,  G indarrak  parte hartzen dute, adibidez Grosjean pilotuak, abiadura handi batera joatean, eta kolpe handi bat izatean, 53G ko indarra jasan zuen, hau da, bere gorputzaren pisua 53 aldiz jasan zuen.

Munduko kotxerik arinena!

Irudia
 Zinematikaren inguruan hitz egten ari garenean, abiadura da burura etortzen zaigun lehenengo hitzetako bat, beraz oraingo honetan munduko kotxerik arinenaren inguruan apur bat ikertu ondoren, ondorio hauetara iritzi naiz. Goazen ikustera! Munduko kotxerik arinena " H ennessey Venom F5 " da. Honako kotxe hau: Kotxe honek  435 km/h abiadura hartzen du. Honek esan nahi du, abiadura konstante batean 435km egingo dituela ordu batean.  Modelo honetako 24 kotxe besterik ez dira egin mundu osoan. Ziur nago bere kostuaren inguruko galderak egiten ari zaretela. Kotxe honek, 2.1milioi dolar balio ditu, beste modu batera esanda,  1.75 milioi euro. Hona hemen abiadura hau hobeto ulertzeko bideo bat:  https://www.youtube.com/watch?v=MjfBG87EbCM&t=42s Informazio iturriak: https://www.youtube.com/watch?v=MjfBG87EbCM&t=42s https://carbuzz.com/cars/hennessey/venom-f5 https://eu.wikipedia.org/wiki/Zinematika